Wpg voor boa's - Introductie

Wat is een boa?

Eerst maar eens deze voor de hand liggende vraag beantwoorden: wat is een boa nu eigenlijk precies? De afkorting boa staat voor Buitengewoon OpsporingsAmbtenaar. Een boa ondersteunt bij het toezichthouden op veiligheid en lokale orde. Vaak denk je bij een boa al gauw aan een gemeente, maar boa's vind je ook terug bij de douane, bij de belasting, leerplicht, parkeren en als boswachter. In Nederland zijn ongeveer 24.000 boa's werkzaam, waarvan er zo'n 4.000 werkzaam zijn bij een gemeente.

Iedere boa heeft een akte van opsporingsbevoegdheid. Daarin staat wat een boa wel en niet mag doen. Dit verschilt per boa. Vaak zie je dat een boa gespecialiseerd is in een onderdeel van de wet of in een bepaalde verordering. In de praktijk is het lang niet altijd eenvoudig om de taken van politieagenten en boa's te onderscheiden. In de praktijk treden ze vaak gezamenlijk op. boa's nemen vaak de handhaving van eenvoudige overtredingen en misdrijven voor hun rekening. Niet onbelangrijk: de politie heeft in Nederland het geweldsmonopolie.

Wettelijk kader

Sinds 1 januari 2019 zijn de aangepaste Wet politiegegevens (Wpg) en Wet justitiële en strafvorderlijke gegevens (Wjsg) van kracht. Deze wetten zijn samen met de daaronder vallende besluiten de Nederlandse implementatie van de Europese Richtlijn gegevensbescherming politie en justitie. Deze Richtlijn is van zichzelf niet bindend, en is omgezet naar nationale wetgeving, met name de Wpg en de Wjsg. Deze wetgeving heeft nogal wat gevolgen. Een van de belangrijkste is het regime waar de verwerking van persoonsgegevens door buitengewoon opsporingsambtenaren (boa's) onder valt.

boa's combineren toezicht vaak met opsporing. Voor het toezicht geldt tegenwoordig de Algemene Verordening Gegevensverwerking (AVG), terwijl voor de opsporing de Wpg geldt. Dit is vastgelegd in de Wpg en het daarbij behorende besluit voor boa's, genaamd Besluit politiegegevens voor buitengewoon opsporingsambtenaren (BpgBoa). Dat betekent nogal wat ten opzichte van de situatie daarvoor. Hierdoor is het van groot belang dat een boa bekend is met de Wpg. De AVG en de Wpg stellen namelijk verschillende eisen. De verwerking van persoonsgegevens onder de AVG is namelijk wezenlijk anders dan de verwerking van politiegegevens onder de Wpg.

Twee regimes

Zoals gezegd gelden er voor de boa dus nu twee regimes. Gegevens die een boa verwerkt als toezichthouder, vallen onder de AVG. Gegevens die de boa als opsporingsambtenaar verwerkt, vallen nu onder Wpg. In de praktijk is dat een echte uitdaging. Beide regimes stellen immers verschillende regels aan de verwerking. Bijvoorbeeld als het gaat om verwerkingstermijnen, onderling delen van gegevens, bewaking van de gegevens en logging. Overigens is het goed om hierbij te vermelden dat dit voor politie en justitie niet anders is. Ook daar geldt dat de politie zich bij andere taken dan opsporing en vervolging moet houden aan de AVG.

Er is dus het nodige veranderd voor de boa, maar sommige zaken zijn gelukkig wel hetzelfde gebleven. Ongeacht of het om opsporing of toezicht gaat. Zo blijft de werkgever van de boa verantwoordelijk voor de verwerking van persoonsgegevens. Verder is het erg prettig dat de Wpg voor een belangrijk deel aansluit op de AVG. Dat is bewust gedaan. Het betekent dat organisaties die de AVG al geïimplementeerd hebben, voor een groot deel voldoen aan de eisen van de Wpg. Bijvoorbeeld voor wat betreft het uitvoeren van DPIA's, het melden van datalekken, het bijhouden van een register van verwerkingen en het aanstellen van een Functionaris Gegevensbescherming.

Belangrijke verschillen

In volgende artikelen gaan we verder in op de verschillen tussen AVG en de Richtlijn gegevensbescherming politie en justitie. Kleine reminder: laatstgenoemde Richtlijn is dus in Nederland omgezet in met name de Wpg en de Wjsg! Daarin kunnen ook kleine verschillen zitten. Zo kent de Wpg een auditverplichting, terwijl de richtlijn dit niet vereist.

• De richtlijn maakt onderscheid tussen feiten en meningen, de AVG niet
• De richtlijn een onderscheid in verschillende betrokkenen, zoals verdachten, getuigen en slachtoffers
• De AVG kent meerdere grondslagen, de richtlijn alleen de wettelijke grondslag
• De AVG noemt geen concrete bewaartermijnen, de richtlijn wel
• De richtlijn bevat een verplichting tot logging, de AVG niet
• De richtlijn kent situaties waarin een datalek (tijdelijk) niet hoeft te worden gemeld
• De richtlijn eist vaker voorafgaande raadpleging aan de Autoriteit Persoonsgegevens

Tenslotte

Normity is een betaalbare cloudoplossing voor de ondersteuning van managementsystemen voor iedere norm. Op dit moment worden normen als ISO 9001, ISO 27001, NEN 7510, BIO, HKZ, VCA, ISO 20252 en ISO 14001 ondersteund. En natuurlijk ook de Wpg! Meer weten? Neem contact met ons op!